Σεμινάριο «Ιστορία των Μαθηματικών μέσω προβλημάτων» (χειμερινό εξάμηνο 2017-18)

Το Σεμινάριο απευθύνεται σε τριτοετείς και τεταρτοετείς φοιτητές του Μαθηματικού Τμήματος του Α.Π.Θ. και έχει στόχο να αυξήσει τα προσόντα των συμμετεχόντων ως προς την παιδαγωγική και διδακτική τους επάρκεια για τη διδασκαλία των Μαθηματικών.
    Το Σεμινάριο πραγματοποιείται σύμφωνα με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Μαθηματικών του Α.Π.Θ. Θα πραγματοποιηθεί κατά το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2017-18 με ημερομηνία έναρξης 11η Οκτωβρίου 2017 έως και τον Φεβρουάριο του 2018 και κατά το εαρινό εξάμηνο του ίδιου ακαδημαϊκού έτους έως τέλος Μαϊου 2018. Ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων φοιτητών καθορίζεται στους σαράντα (40). Η επιλογή τους θα γίνει μετά από δήλωση συμμετοχής (από την Τετάρτη 04/10/2017 08:00 ως και την Δευτέρα 09/10/2017 23:59) στην σελίδα https://clab.math.auth.gr/?q=el/applications  όπου θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Για να μπορείτε να συμπληρώσετε οποιαδήποτε φόρμα δήλωσης μαθημάτων θα πρέπει προηγουμένως να έχετε κάνει login στον ιστοχώρο (login δικαιούνται να κάνουν μόνο όσοι ανήκουν στο Τμ. Μαθηματικών Α.Π.Θ.).
    Στους συμμετέχοντες θα δοθεί βεβαίωση παρακολούθησης. Για το λόγο αυτό θα καταγράφονται παρουσίες στην αρχή και στο τέλος της κάθε διάλεξης. Θα πραγματοποιηθούν 12 διαλέξεις και θα λάβουν βεβαίωση παρακολούθησης όσοι θα συμμετέχουν σε τουλάχιστον 10 από αυτές. Είναι απαραίτητο για την ενεργή συμμετοχή των φοιτητών στο Σεμινάριο, μετά την ολοκλήρωσή του, να παρουσιάσουν μια εργασία σχετική με την επίλυση προβλημάτων κάποιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου.
    Τις διαλέξεις θα πραγματοποιήσουν οι:

  • Ανδρέας Πούλος, Διδάκτωρ της Διδακτικής των Μαθηματικών, Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Θεσσαλονίκης
  • Παντελής Βενάρδος, Διδάκτωρ της Ιστορίας των Μαθηματικών, καθηγητής Μαθηματικών στο Πειραματικό Σχολείο του Α.Π.Θ.

    Οι διαλέξεις θα πραγματοποιούνται απογευματινές ώρες τις Τετάρτες σε ώρες που θα καθοριστούν στην αίθουσα Μ2 του Τμήματος Μαθηματικών του Α.Π.Θ.
    Η γενική αρχή του Σεμιναρίου είναι να έλθουν οι φοιτητές σε επαφή με τις τεχνικές, τα επιστημονικά και μεθοδολογικά εργαλεία με τα οποία οι μαθηματικοί και άλλοι επιστήμονες έλυναν συγκεκριμένα προβλήματα.
    Βασικός στόχος είναι περιγραφούν οι αλλαγές που έχουν επέλθει στον τρόπο επίλυσης των προβλημάτων, το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο αυτά εντάσσονται, οι επιστημονικές, τεχνολογικές και πρακτικές ανάγκες που ωθούσαν για την επίλυση τους, οι γενικεύσεις και οι επεκτάσεις οι οποίες ακολούθησαν τις επιλύσεις αυτών των προβλημάτων.
    Τα προβλήματα που θα παρουσιαστούν στις διαλέξεις, επιλέχθηκαν με τα εξής κριτήρια:

  • Να σχετίζονται με τις ήδη αποκτημένες γνώσεις των φοιτητών,
  • Να έχουν πλούσιο ιστορικό υπόβαθρο,
  • Να μην έχουν σύνθετο μαθηματικό περιεχόμενο,
  • Να είναι ελκυστικά για να επιλυθούν,
  • Να σχετίζονται και με τα Μαθηματικά που διδάσκονται στη Μέση Εκπαίδευση.

Το πρόγραμμα και οι τίτλοι των διαλέξεων είναι το ακόλουθο:

  1. Στοιχειώδη μαθηματικά προβλήματα. Μια διαχρονική παρουσίαση διάφορων συλλογών.
  2. Προβλήματα μεγίστων-ελαχίστων με γεωμετρικές μεθόδους.
  3. Η κατασκευή του πίνακα των τριγωνομετρικών αριθμών έως και την Ελληνιστική Εποχή.
  4. Η ιστορία της επίλυσης προβλημάτων πολυωνυμικών εξισώσεων 2ου,  3ου και 4ου βαθμού.
  5. Το πρόβλημα της εφαπτομένης σε καμπύλη (1).
  6. Το πρόβλημα της εφαπτομένης σε καμπύλη (2).
  7. Το Πυθαγόρειο θεώρημα και οι γενικεύσεις του.
  8. Το πρόβλημα του βραχυστόχρονου.
  9. Προβλήματα σε μαθηματικό σφαιριστήριο (μπιλιάρδο).
  10. Προβλήματα υπολογισμού άπειρων αθροισμάτων.
  11. Σχηματοποιημένοι αριθμοί και οι ιδιότητές τους.
  12. Το πρόβλημα της παλλόμενης χορδής. Παράδειγμα χρήσης των διαφορικών εξισώσεων.